Programma:

- Praeludium pro Organo pleno (Es-dur) - BWV 552

- Wachet auf ruft uns die Stimme - BWV 645
- Wo soll ich fliehen hin - BWV 646
- Kommst du nun Jesu, Vom Himmel herunter - BWV 650

- “Een 7de orgeltriosonate van Johann Sebastian Bach”
een orgeltranscriptie van Sonate BWV 1032 in de geest van J.S. Bach (arr. Gert Amerlinck)

- An Wasserflüssen Babylon - BWV 653
- Schmücke dich, o liebe Seele - BWV 654

- Fantasia en Fuga in g, BWV 542

--------

Programma toelichting:

“Grootmeester Bach”
Dit concert staat Johann Sebastian Bach centraal, specifiek zijn orgelmuziek.
Met “Praeludium pro Organo pleno (Es-dur)” starten we geheel in de stijl van een Franse Ouverture.
Statige, feestelijke orgelklanken laten het orgel horen met het ‘volle werk’ (pleno).
In dit werk vinden we door Bach aanduidingen omtrent dynamiek, iets wat eerder zeldzaam is in de Barok.
Globaal kunnen we stellen dat het werk erg virtuoos is ingevuld en niet in het minst de pedaalpartij.

Als afwisseling volgen hierna 3 stukken uit de ‘Schübler Koralen’.
Opmerkelijk is dat deze Koralen alle door Bach zélf bewerkt werden vanuit reeds eerder gecomponeerde cantates.
Hij vond deze muziek dus vermoedelijk zelf interessant genoeg om er nog méér mee te doen.
Zo kregen deze een tweede leven in deze orgelversies.
In 'Wachet auf ruft uns die Stimme' krijgen we een koraalmelodie die zich in de tenorstem bevindt, welliswaar op een een subtiele manier ingekleurd door de registratie.
Bij de volgende twee werken, respectievelijk ‘Wo soll ich fliehen hin’ en ‘Kommst du nun Jesu, Vom Himmel herunter’ ligt deze koraalmelodie in de pedaalpartij.
Doordat deze melodielijn op een 4’-voetsregister moet klinken, hoort u deze boven alles uit klinken. In het laatste werk ‘Kommst du nun Jesu, Vom Himmel herunter’ schrijft Bach zelf virtuose trillers in de pedaalpartij.

Nadat we bewerkingen gemaakt door de grootmeester zelf hebben gehoord, krijgen we ‘nieuwe’ orgelmuziek van Bach.
Hiervoor bewerkte ik zelf een bestaande Sonate (BWV 1032) voor traverso en obligaat klavecimbel, naar een versie voor orgel solo - een mogelijke 7de triosonate. Johann Sebastian maakte zelf 6 triosonates voor orgel, waarbij hij voor sommige delen hieruit ook van reeds vroeger gecomponeerd materiaal vertrok. Interessant is wel dat de aanpassingen voor de pedaalpartij werden doorgevoerd naar analogie wat we bij Bach zelf vonden.

Hierna komen twee grote koraalbewerkingen, nl. 'An Wasserflüssen Babylon' en ‘Schmücke dich, o liebe Seel’ aan bod.
Bij deze koraalbewerkingen maakt Bach een enorm grote spanningsboog en kleurt hij de traditionele koraalmelodie met veel verve.
'An Wasserflüssen Babylon' kan gezien worden als een antwoord (lees: oefening) op dé gekende versie van de Reincken, iemand waarvoor Bach erg veel bewondering moet hebben gehad.
‘Schmücke dich, o liebe Seele’ is een stuk intiemer en kan met wat fantasie het beeld van een vrouw die zich aan het opmaken is voor de geest toveren.

Als klap op de muzikale vuurpeil krijgen we nog de ‘Fantasia en Fuga in g’ te horen. Een Fantasie waar de ‘Stylus Phantasticus’ in naar voren schiet. Vermoedelijk werd dit werk gecomponeerd toen Bach vernam dat zijn eerste vrouw gestorven was én reeds begraven was bij zijn aankomst na een reis. Er is een zoekende Bach te horen. Na het erg getormenteerde begin, krijgen we een milder - eventueel troostend - deel.
De Fuga in g is gebaseerd op een oud Nederlands volksliedje: Ik ben gegroet. Mogelijk kam deze melodie tot in Duitsland via Reincken. Het is een Fuga geheel volgens de regels van de kunst, waarbij grootmeester Bach op het einde van het werk ook nog muzikaal zijn naam (via de noten B-A-C-H: Sib - La - Do - Si) in het stuk verwerkt.

Informatie over het orgel:
Gebouwd door: Arnold Clerinx (1846) - restauratie door D. Thomas (2007)

Dispositie:
Grand Orgue: Bourdon 16' (gedeeld), Montre 8', Viola di Gamba 8' (gedeeld), Flûte Traversière 8' (discant), Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Doublette 2', Sesquialtera 2 rangs, Fourniture 3 rangs, Cornet 4 rangs (discant), Trompette 8' (gedeeld), Clairon 4'.
Positif: Salicet 8' (vanaf cis'), Bourdon 8', Prestant 4', Flûtine 4', Doublette 2', Flagéolet 1 1/3' (discant), Cymbale 2-3 rangs, Hautbois 8'.
Pédale: Soubasse 16', Octave 8', Quinte 6', Octave 4', Bombarde 16', Bombarde 8'.
Koppelingen: Manuaalkoppel.

Voor verdere informatie surf naar: http://www.beiaardpeer.be/orgel_peer.html

Tags: J.S. Bach, Thomas, Clerinx